Rekuperacja – co to jest i dlaczego warto?
Rekuperacja to mechaniczna wentylacja z odzyskiem ciepła. Zamiast „uciekania” ogrzanego powietrza przez komin czy nieszczelności, zużyte powietrze jest wyciągane z domu, a świeże – nawiewane z zewnątrz przez centralę wentylacyjną (rekuperator) z wymiennikiem ciepła.
Dzięki temu:
-
oddychasz świeżym, przefiltrowanym powietrzem przez cały rok,
-
ograniczasz straty ciepła,
-
zmniejszasz rachunki za ogrzewanie,
-
ograniczasz wilgoć, grzyby i pleśń w domu.
Wielu inwestorów nadal myśli, że rekuperacja jest możliwa tylko w nowych domach projektowanych „od zera”. To mit. Rekuperację można z powodzeniem zamontować również w domach już istniejących, nawet kilkudziesięcioletnich. Trzeba tylko dobrze zaplanować instalację.
Rekuperacja w nowych domach – idealny moment na montaż
Dlaczego w nowym domu jest najłatwiej?
W nowo budowanym domu projekt rekuperacji można wprowadzić już na etapie:
-
projektu budowlanego,
-
prac stanu surowego,
-
pierwszych instalacji (elektryka, CO, wod-kan).
Dzięki temu:
-
projektant od razu uwzględnia przebieg kanałów wentylacyjnych,
-
można łatwo ukryć przewody w stropach, sufitach podwieszanych lub posadzkach,
-
ogranicza się przeróbki i dodatkowe koszty.
Rekuperacja a standard energooszczędny i pasywny
W nowych domach coraz częściej dąży się do standardu energooszczędnego lub pasywnego. Rekuperacja idealnie wpisuje się w takie budownictwo, ponieważ:
-
minimalizuje straty ciepła wynikające z wentylacji,
-
współpracuje z pompą ciepła i innymi nowoczesnymi źródłami ogrzewania,
-
pomaga spełnić wymagania WT i programów dotacyjnych (np. „zielone” pożyczki, dotacje na OZE).
Rekuperacja w starych domach – to naprawdę jest możliwe!
Najczęstszy mit: „W starym domu się nie da”
Właściciele starszych budynków często słyszą:
„Za późno na rekuperację, trzeba było pomyśleć na etapie budowy.”
To nie jest prawda.
Rekuperację da się zamontować w domach:
-
kilkunastoletnich,
-
kilkudziesięcioletnich,
-
po częściowych remontach,
-
także w domach z użytkowym poddaszem.
Kluczowe jest dobranie odpowiedniego systemu i trasy prowadzenia kanałów.
Jak można poprowadzić instalację w istniejącym domu?
W zależności od konstrukcji budynku, instalator dobiera rozwiązania takie jak:
-
Kanały w sufitach podwieszanych – np. w korytarzach, łazience, kuchni.
-
Prowadzenie w szachtach, nieużywanych kanałach wentylacyjnych lub kominach technicznych.
-
Kanały w zabudowach g-k (gips-karton) – np. w narożnikach pomieszczeń, przy ścianach zewnętrznych.
-
System kanałów płaskich – o mniejszej wysokości, łatwych do ukrycia.
-
Systemy zdecentralizowane (rekuperatory pokojowe) – montowane w ścianie zewnętrznej, szczególnie w budynkach, gdzie nie da się poprowadzić rozbudowanej instalacji.
Dobrze zaprojektowana instalacja pozwala ograniczyć ingerencję w wykończone pomieszczenia i zminimalizować liczbę widocznych kanałów.

Rekuperacja w starym domu – kiedy warto?
Rekuperacja w istniejącym budynku szczególnie się opłaca, gdy:
-
planujesz większy remont (wymiana okien, ocieplenie, przebudowa pomieszczeń),
-
masz problem z wilgocią, zaparowanymi oknami, grzybem na ścianach,
-
w domu są alergicy lub osoby wrażliwe na smog i pyłki,
-
rachunki za ogrzewanie są bardzo wysokie,
-
dom został ocieplony i/lub wymieniono okna na szczelne – naturalna wentylacja przestała działać poprawnie.
W takich sytuacjach rekuperacja poprawia komfort życia i realnie obniża koszty eksploatacji.
Korzyści z rekuperacji – zarówno w nowych, jak i starych domach
1. Oszczędność na ogrzewaniu
Dzięki odzyskowi ciepła, świeże powietrze trafiające do domu jest wstępnie ogrzane energią z powietrza wywiewanego. Oznacza to:
-
mniejsze zużycie gazu, prądu, pelletu czy węgla,
-
niższe rachunki,
-
lepsze wykorzystanie źródła ciepła (piec, pompa ciepła).
2. Stała wymiana powietrza
Masz gwarancję świeżego powietrza przez 24 godziny na dobę, bez konieczności ciągłego otwierania okien. To szczególnie ważne:
-
zimą (smog, duże straty ciepła przy wietrzeniu),
-
przy ruchliwej ulicy (hałas, kurz),
-
przy alergiach (filtry zatrzymują pyłki i kurz).
3. Komfort i zdrowie domowników
Rekuperacja ogranicza:
-
wilgoć,
-
rozwój grzybów i pleśni,
-
nieprzyjemne zapachy (z kuchni, łazienki).
W efekcie dom jest zdrowszy, a mikroklimat stabilniejszy i bardziej komfortowy.
Rekuperacja – nowe a stare domy: czym się różni projekt?
W nowym domu:
-
projekt rekuperacji powstaje równolegle z projektem domu,
-
większość kanałów jest ukryta w konstrukcji budynku,
-
łatwiej przewidzieć optymalny rozkład nawiewów i wywiewów,
-
prace są tańsze i szybsze, bo wykonuje się je równolegle z innymi instalacjami.
W starym domu:
-
potrzebna jest wizja lokalna i inwentaryzacja istniejących pomieszczeń,
-
instalator musi dobrać przebieg kanałów tak, aby jak najmniej ingerować w wykończenie,
-
czasem stosuje się rozwiązania mieszane (np. klasyczna centrala + kilka urządzeń decentralnych),
-
prace mogą wymagać częściowych remontów (np. podwieszane sufity, zabudowy g-k).
Mimo tych różnic efekt końcowy jest bardzo podobny: świeże, przefiltrowane powietrze i niższe rachunki za ogrzewanie.
Jak wygląda proces montażu rekuperacji?
Niezależnie od tego, czy dom jest nowy czy stary, standardowo realizacja składa się z kilku kroków:
-
Konsultacja i wizja lokalna – analiza budynku, obecnej wentylacji i potrzeb domowników.
-
Projekt instalacji – dobór mocy rekuperatora, trasy kanałów, rozmieszczenie nawiewów i wywiewów.
-
Wycena inwestycji – możliwość porównania kilku wariantów (np. różne klasy urządzeń).
-
Montaż instalacji – wykonanie kanałów, montaż centrali, czerpni i wyrzutni powietrza.
-
Regulacja i uruchomienie – ustawienie odpowiednich wydatków powietrza, szkolenie domowników z obsługi.
-
Serwis i wymiana filtrów – regularne przeglądy dla utrzymania wysokiej sprawności układu.
Czy rekuperacja w starym domu się opłaca?
W wielu przypadkach tak – szczególnie gdy:
-
dom jest już docieplony i ma szczelne okna,
-
rosną rachunki za ogrzewanie,
-
zależy Ci na komforcie i zdrowiu (alergicy, dzieci, seniorzy),
-
planujesz dłuższą eksploatację budynku (to inwestycja na lata).
Koszt montażu w starym domu zwykle jest wyższy niż w nowym budynku (więcej pracy montażowej, zabudowy, przeróbki), ale zyski w postaci komfortu, zdrowia i oszczędności najczęściej to rekompensują.
Podsumowanie: rekuperacja – rozwiązanie nie tylko dla nowych domów
-
Rekuperacja w nowych domach to dziś standard w budownictwie energooszczędnym.
-
Rekuperacja w starych domach jest jak najbardziej możliwa – wymaga po prostu dobrego projektu i doświadczonej ekipy.
-
W obu przypadkach zyskujesz: świeże powietrze, mniejsze rachunki i wyższy komfort życia.
Jeżeli zastanawiasz się, czy w Twoim domu da się zrobić rekuperację, rozwiązanie jest proste:
warto zaprosić specjalistę na oględziny i przygotowanie indywidualnego projektu.